O dębie Bartku,
Najsłynniejsze polskie drzewo pomnikowe, dąb Bartek, stanowi największą atrakcję turystyczną Gór Świętokrzyskich. Ze względu na sędziwy wiek oraz imponujące rozmiary jest najokazalszym dębem w Polsce. Lasy Państwowe realizują projekt Dąb Bartek nasz wspólny znajomy dotyczący działań związanych z ochroną, promocją i zachowaniem tego najsłynniejszego w Polsce pomnika przyrody.
Dąb rośnie na terenie Nadleśnictwa Zagnańsk, w leśnictwie Bartków na skarpie rzeki Bobrzy, przy drodze wojewódzkiej nr 750. W pobliżu znajduje się aleja 100–200 letnich drzew takich gatunków jak klony, lipy, jesiony i modrzewie.
Wokół ogrodzenia okalającego dąb znajduje się ścieżka, umożliwiająca oglądanie i fotografowanie drzewa. Przechodząc nią, po stronie zachodniej widzimy kapliczkę św. Huberta – patrona myśliwych, wybudowaną w 1996 roku w pięćdziesiątą rocznicę założenia koła łowieckiego Rosochy. Wyżej, w kierunku drogi, rośnie Bartuś, potomek dęba posadzony w 1966 r. z inicjatywy miejscowych leśników z okazji Tysiąclecia Państwa Polskiego.
Nestor świętokrzyskich drzew skrywa wiele tajemnic. Jedną z nich jest jego wiek. W ostatnim opracowaniu Polskiego Towarzystwa Leśnego pn. „Drzewa – pomniki przyrody” prof. Andrzeja Grzywacza i Joanny Pietrzak z 2013 r., znajdziemy najbardziej aktualną informację o ok. 670-letniej historii dębu. Inaczej, podążając za tradycją, liczą jubileusze Bartka mieszkańcy Gminy Zagnańsk, którzy corocznie świętują ponad tysiącletnie urodziny swego ulubieńca. Starszy czy młodszy Bartek jest na pewno najbardziej znanym w naszym kraju drzewem.
Za „najokazalsze drzewo w Polsce” został uznany już w 1934 r. przez Sąd Konkursowy pod przewodnictwem prof. Władysława Szafera. Za pomnik przyrody został uznany orzeczeniem nr 1 Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej z dn. 2.12.1952 r. Obecnie nadzór nad pomnikiem przyrody sprawuje Nadleśnictwo Zagnańsk.
Jak na szacownego staruszka przystało, dąb Bartek cieszy się nieprzeciętnymi rozmiarami. Zgodnie z pomiarami wykonanymi w 2013 roku drzewo ma 28,5 metra wysokości. Obwód pnia na wysokości 1,30 m wynosi 9,85 m, a przy ziemi 13,4 m. Rozpiętość korony to 20 m x 40 m, zaś pierśnica to 3,14 m. Miąższość całego drzewa wynosi 72 m³, a grubizny 65 m³ w tym pień główny 46 m³.
Z historią dębu związanych jest wiele legend. Według jednej z nich, w cieniu drzewa odpoczywał król Jan III Sobieski wracając spod Wiednia, który w dziuplach drzewa jakoby umieścił butelkę wina, rusznicę i szablę turecką.
